Marek Nowakowski "Syjoniści do Syjamu. Zapiski z lat 1967-1968"

W paśmie przedpołudniowym od 12 marca czytamy krótkie formy Marka Nowakowskiego zebrane w tomie "Syjoniści do Syjamu. Zapiski z lat 1967-1968".

Marek Nowakowski "Syjoniści do Syjamu. Zapiski z lat 1967-1968"

Andrzej Mastalerz i Katarzyna Herman

Foto: Bartosz Gil/PR

"To była moja młodość. Ale w trakcie ich pisania miałem przede wszystkim poczucie pohańbienia. Jakby ktoś co chwila uderzał mnie w twarz". Powiedział Marek Nowakowski w wywiadzie, który ukazał się w dodatku specjalnym do "Rzeczpospolitej" 10 lat temu, 7 marca 2008 roku.


  Andrzej Mastalerz i Katarzyna Herman

Rok później wywiad został opublikowany w tomie "Syjoniści do Syjamu. Zapiski z lat 1967-1968". Zapiski, notatki, opowiadania, to krótkie formy, których był mistrzem. Te z lat 1967-68 nie ukazały się w tamtym czasie, choć – jak wspomina w wywiadzie – wraz z Zygmuntem Hertzem, Jerzym Giedroyciem i Gustawem Herlingiem-Grudzińskim rozważali w Paryżu taką możliwość: "Zdawałem sobie sprawę, że kiedy wydam książkę, czeka mnie po powrocie do kraju niebyt literacki".


Andrzej Mastalerz w studiu Trójki Andrzej Mastalerz w studiu Trójki/fot. Wojciech Dorosz

Zwrócił też uwagę, że wówczas "drugiego obiegu" nie było. Dziś czytane "Zapiski", mogą zadziwić młodszych czytelników, że w ten sposób pisało się przed pół wiekiem, że tak pisał ich rówieśnik w PRL. Lata 50., 60., 70. we Francji to był czas awangardy literackiej (nouveau roman), od lat tworzył tam w języku francuskim Samuel Beckett. Marek Nowakowski całe swoje życie spędził w Warszawie. Pisał o peryferiach, o naszym życiu codziennym, ale jego styl, choć potoczny, nie był prowincjonalny. Publikował w paryskiej "Kulturze" i zyskał rangę jednego z największych polskich pisarzy powojennych. O walorach jego stylu może świadczyć także fakt obecności jego książek w Polskim Radiu: w słuchowiskach i w wersji czytanej.


Andrzej Mastalerz i Katarzyna Herman Andrzej Mastalerz i Katarzyna Herma/ fot. Bartosz Gil

My, przed laty poprosiliśmy, by sam u nas czytał, tym razem do lektury zaprosiliśmy Andrzeja Mastalerza. W drugim tygodniu Trójkowej lektury dołączy do niego Katarzyna Herman. Muzycznie lekturze będą towarzyszyły kompozycje teatralne Radka Łukasiewicza (tak, to muzyk, autor tekstów, gitarzysta i wokalista, znany u nas z występów w zespole Pustki). Usłyszymy także w tle muzykę z tamtych lat. Czasy, choć u nas ponure, "brzmiały kolorowo" (Czesław Niemen, Ewa Demarczyk, Marek Grechuta, Wojciech Młynarski). Nie ucichły jeszcze w świecie echa "lata miłości". Do nas także dotarły. Taki kontrast i taki kontekst polskiego Marca '68.

Zapraszamy!

Baszka Marcinik oraz ekipa w składzie: Renata Szewczak, Olena Hrushevska i Wojciech Dorosz.

Marek Nowakowski – "Syjoniści do Syjamu. Zapiski z lat 1967-1968"

Od 12 marca 2018, około 11.50.

Tekst za publikacją z 2009 roku (Świat Książki)