Daniel Kalder - "Zagubiony kosmonauta. Zapiski antyturysty"

Przekład: Maciej Ignaczak i Piotr Siemion. Wstęp: Andrzej Stasiuk.


"Stary spękany beton, strzępy folii, smród, rdza, nędza cywilizacji, karykatura kultury, szczyny, zdechły lis i szara jak cement nuda. To wysypisko współczesności w Kalderowskiej wizji ma przypominać pustynię, na którą udawali się dawni mistycy i asceci. Dlaczego nasz Szkot wybrał akurat Rosję? Zapewne przez przypadek, z przekory oraz na skutek słynnej szkockiej ekstrawagancji. Niewykluczone jednak, że Rosja była idealna dla tego eksperymentu, ponieważ można ją uznać za symbol człowieczego nieudacznictwa. Żaden kraj nie mierzył tak wysoko i nie wyszedł na tym tak kiepsko. Można powiedzieć, że Rosja to alegoria ludzkości porywającej się z motyką na słońce. „Skąd się bierze duchowość? Z pechowości”. W ten sposób medytuje nad zagadką swojego wielkiego narodu Wiktor Jerofiejew i ta refleksja spodobałaby się zapewne Kalderowi błąkającemu się po Kałmucji, ponieważ pasją Szkota jest ułomność."
Andrzej Stasiuk

Od poniedziałku - 6 października 2008, ok. 11:50 na antenie Trójki! Zapraszamy!

"Kalder napisał błyskotliwy i dowcipny przewodnik, który kwestionuje istotę podróżowania i turystyki w czasach, gdy nie ma już dokąd jechać."
"Esquire"

"Czarny humor Kaldera jest nowym głosem dobiegającym z czarnych dziur świata."
"The Times"

"Zjadliwie dowcipny, a jednocześnie głęboko poruszający – przeciwieństwo jakiegokolwiek przewodnika czy książki podróżniczej, jakie czytałem."
"Scotland on Sunday"

"Czarna komedia połączona z pisarstwem reportażowym najwyższej klasy."
"The Herald"

"Pośród brudu i upadku Kalder pozostaje dowcipny, wysoce niefrasobliwy, ale doskonale obeznany z niezmiernie zawikłaną i brutalną etniczną historią odwiedzanych miejsc."
"The First Post"

"Kiedy myślę o swoim czytelniku wyobrażam sobie kogoś, kto lubi ciemną, dziwną i pełną czarnego humoru sztukę. Kogoś, kto uważa brytyjskie pisarstwo za zbyt gładkie, zadowolone z siebie i zaściankowe i woli przekłady. Kogoś, kto lubi filmy Davida Lyncha, kreskówki, płyty Bonniego ‘Prince’a’ Billy’ego, Nicka Cave’a i berliński okres Davida Bowie. Kogoś, kto nie czuje się dobrze we współczesnym społeczeństwie, wie trochę za dużo o sztuce i książkach i nie jest zadowolony ze swojej pracy. Gdy przyglądam się temu wyliczeniu widzę, że opisałem samego siebie, ale na świecie jest wielu takich jak ja. Są oni lojalną, oddaną publicznością, która towarzyszy twórcy od dzieła do dzieła we wszystkich jego przemianach. To jest ‘demografia alienacji’. Ta książka została napisana dla nich przez jednego z nich.”
Daniel Kalder

"Przeciętny podróżnik nigdy nie dotrze do Kałmucji, Kazania, Udmurcji czy Mari Eł. Przeciętny turysta będzie szukał miejsc rodem z folderów turystycznych, pięknych widoków i wygodnych hoteli. 'Zagubiony kosmonauta' odkrywa świat zupełnie inny, świat błota, mgły, koszmarnej estetyki. Gdyby nie ironia autora, byłby ten antyprzewodnik jedną z bardziej rozpaczliwych opowieści o dawnym Związku Radzieckim, jakie ostatnio zostały wydane. Spoza pospiesznie notowanych szczegółów, błahych spotkań, nieistotnych zdarzeń, wyłania się bowiem obraz społeczeństw pozbawionych tożsamości, jałowych i umęczonych."
Michał Olszewski

Kalder udaje się tam, gdzie nikt dotąd nie odważył się zapuścić: w Kałmucji odnajduje miasto poświęcone grze w szachy i zapomniane mongolskie plemię, w Mari Eł, ojczyźnie jednej z ostatnich społeczności pogańskich, spotyka najwyższego druida i uczestniczy w starożytnym rytuale, a na przygnębiających fabrycznych ugorach Udmurcji szuka śladów Michaiła Kałasznikowa i niechcący zostaje gwiazdą telewizyjną. Bluźnierczy, ale mądry, całkowicie szczery, choć pełen kłamstw ‘Zagubiony kosmonauta’ jest otwierającym oczy, choć odrobinę złowrogim przewodnikiem po tych zapomnianych krainach.