Jaką okrutną przeszłość kryją krajobrazy? Pollack szuka odpowiedzi

"Skażone krajobrazy" to esej Martina Pollacka o miejscach masowych mordów, dokonywanych w ukryciu, w ścisłej tajemnicy. Mordów, po których zacierano ślady: uciążliwi świadkowie byli likwidowani, doły, do których wrzucano zmarłych, ukrywano pod zasiewami łubinu lub krzakami zdziczałych porzeczek.

Jaką okrutną przeszłość kryją krajobrazy? Pollack szuka odpowiedzi

Fragment okładki książki Martina Pollacka "Skażone krajobrazy"

Foto: mat.promocyjne

Jaką przeszłość kryją krajobrazy? Pollack szuka odpowiedzi (Radiowy Dom Kultury/Tójka)
+
Dodaj do playlisty
+

- Trzeba sobie odpowiedzieć na to pytanie: czym są te skażone krajobrazy? - mówi tłumaczka Karolina  Niedenthal. I opowiada, że Martin Pollack długo przygotowywał się do napisania książki. - Bardzo rzetelnie przestudiował masę teorii filozofów przyrody, planistów krajobrazu. Zorientował się, że nie jest to termin jednoznaczny i wcale nie tak niewinny, jak można by myśleć - twierdzi.

''

Karolina Niedenthal mówi Michałowi Nogasiowi, że kwestia krajobrazu była niezwykle istotna w języku narodowych socjalistów. - Oni uknuli taką teorię, że jest różnica między krajobrazem świadomie ukształtowanym przez ludzi cywilizowanych, jakimi w ich pojęciu byli Germanie, a nieświadomie użytkowanym, jałowym krajobrazem, w którym bytują nierozumni Słowianie. Ta teoria pozwala im potem usprawiedliwiać ludobójstwo i legitymować wypędzenia - dodaje.

Rozmowy o literaturze "Z najwyższej półki" >>>

Martin Pollack pyta, jak mieszka się ludziom na wielkim cmentarzysku, jakim jest Europa. Czy wiedzą, co kryje w sobie ziemia, którą uprawiają? Czy założyli tu warzywniak? Posadzili ziemniaki? Postawili stodołę? Czy też z trwogą wielkim łukiem obchodzą miejscowość, w której jest wielki zbiorowy grób, jak mówią starzy ludzie na wsi? A może nie przejmują się czasem minionym?
Autor z wrażliwością na krwawą przeszłość postuluje stworzenie mapy "skażonych krajobrazów", która pomogłaby ocalić godność ofiar i uchronić je przed niepamięcią dyktowaną strachem. W przeciwnym razie, ostrzega, sprawcy zwyciężą, a zmieniony krajobraz pozostanie na zawsze milczącym triumfem okrucieństwa i buty jego projektantów.

Zapraszamy do wysłuchania całej rozmowy, którą przeprowadził Michał Nogaś.

"Radiowy dom kultury" na antenie Trójki w soboty od 12.05 do 14.00.

(mp, ei/mat. promocyjne)