O książce Jerzego Jurandota "Miasto skazanych"

Posłuchaj audycji: O życiu kulturalnym w getcie we wspomnieniach Jurandota

Stefania Grodzieńska, jego żona: tancerka i aktorka, felietonistka i autorka skeczów kabaretowych, w ostatnich latach życia obecna na łamach "Gazety Wyborczej" jako ironiczna komentatorka codziennych wydarzeń...

Te wyciągi z życiorysów są prawdziwe, tak się ich kojarzyło od dziesięcioleci. Tymczasem oboje mieli za sobą dramatyczne doświadczenie, gdy na mocy ustaw norymberskich znaleźli się w 1940 roku w warszawskim getcie, skąd dzięki przyjaciołom udało im się uciec w roku 1942. Jerzy Jurandot - za zgodą podziemnych władz ZASPu - współtworzył tam i prowadził Teatr Femina. Jak wspomina ich córka: "...nie wypierali tych dwóch lat, tylko postanowili iść dalej. Dlatego w domu przez całe lata nigdy nie mówiło się o getcie... Nie chcieli opowiadać, a ja to szanowałam".

Tymczasem nakładem Muzeum Historii Żydów Polskich ukazał się tom tekstów Jerzego Jurandota i Stefanii Grodzieńskiej. Składają się nań niepublikowane nigdy rękopisy wspomnień satyryka, poświęcone dzieciom getta wiersze Grodzieńskiej (ogłoszone raz, w 1949 roku, pod pseudonimem) oraz zachowany w Archiwum Ringelbluma tekst... komedii Jurandota, wystawionej w Feminie, a mówiącej o przeludnieniu w getcie. "To jedno potrafili przecież Żydzi zawsze - komentował autor - śmiać się ze swego nieszczęścia". Dziś czyta się ten utwór z trudną do opisania kombinacją uczuć, gdyż jest on zabawny i straszny jednocześnie - zwłaszcza, gdy się pamięta, że prawdopodobnie wszyscy widzowie i większość aktorów została zamordowana niespełna rok po premierze.

O książce Jerzego Jurandota "Miasto skazanych" (z dodaniem wierszy Stefanii Grodzieńskiej "Dzieci getta") będziemy dziś rozmawiać z redaktorką tomu, Agnieszką Arnold oraz z historykami:  dr Hanną Węgrzynek z Żydowskiego Instytutu Historycznego i z dr. Pawłem Szapiro.

Zapraszamy - Sylwia Hejj i Jerzy Sosnowski

Na "Klub Trójki" zapraszamy od poniedziałku do czwartku od 21.05 do 22.00