Zmarł Tadeusz Różewicz. "To wielka strata dla polskiej kultury"
2014-04-24, 10:04 | aktualizacja 2014-04-24, 12:04
Tadeusz Różewicz, jeden z najwyżej cenionych polskich poetów współczesnych, prozaik, dramaturg i eseista nie żyje. Artysta zmarł we Wrocławiu. W październiku skończyłby 93 lata.
Posłuchaj
- Pisał o rzeczach prostych, a jednocześnie niezwykle doniosłych. Jego twórczość wydaje się łatwa do czytania, ale jak się nad nią zastanowić, okazuje się bardzo głęboka - mówi wydawca Piotr Dobrołęcki i podkreśla, że to wielka strata dla polskiej kultury.
Tadeusz Różewicz debiutował dwa lata po II wojnie światowej tomem "Niepokój". Po doświadczeniach lat 1939-45, według Różewicza, niemożliwe było uprawianie poezji takiej jak dawniej. Był jednym z pierwszych poetów, którzy zareagowali na okrucieństwa wojny nie tylko treścią poezji, ale zmianą jej formy, odrzuceniem romantycznego sztafażu, surowym obrazowaniem. W latach 50. ukazały się kolejne tomy wierszy Różewicza: "Pięć poematów" (1950), "Czas który idzie" (1951), "Wiersze i obrazy" (1952), "Równina" (1954).
Posłuchaj archiwalnej rozmowy Tadeusza Różewicza z Czesławem Miłoszem >>>
Różewicz wprowadził do polskiego dramatu nowy typ bohatera, często bez wyraźnie określonej tożsamości, biernego, nieuporządkowanego wewnętrznie, zbliżonego trochę do bohatera średniowiecznych moralitetów przez to, że jest każdym, a zarazem nikim konkretnym. Swój typ teatru Różewicz nazywa teatrem realistyczno-poetyckim. Poza napisaną w 1959 roku "Kartoteką" najsłynniejsze sztuki Różewicza, to m.in. "Białe małżeństwo", "Stara kobieta wysiaduje", "Odejście głodomora", "Pułapka", "Do piachu".
Zobacz serwis specjalny Polskiego Radia poświęcony Tadeuszowi Różewiczowi >>>
Od 1968 roku Tadeusz Różewicz mieszkał we Wrocławiu, publikował głównie na łamach "Twórczości", "Odry" i "Dialogu". W latach 90. ogłosił dramat "Kartoteka rozrzucona", dwa nowe zbiory wierszy "Płaskorzeźba" i "Zawsze fragment. Recycling", "Historię pięciu wierszy", "Nożyk profesora", "Matka odchodzi", "Szara strefa" i "Wyjście". Ostatnia większa publikacja Różewicza - "Kup kota w worku" - ukazała się w 2008 roku. To zbiór wierszy i krótkich form prozatorskich.
Tadeusz Różewicz w Radiach Wolności. Posłuchaj >>>
Poeta nie lubi udzielać wywiadów. Tadeusz Różewicz prawie nie wypowiadał się publicznie. Tym bardziej wyjątkowa była publikacja książki "Wbrew sobie", zawierającej wywiady z poetą. Najstarsza rozmowa w książce, która ukazała się w 2011 roku, została przeprowadzona w roku 1950 (pytania zadawane są w charakterystycznej dla tamtych czasów formie: "Co teraz piszecie?"); tom zamykają wywiady z ostatnich lat.
Przez wiele lat w książce telefonicznej miasta Wrocławia widniało nazwisko Tadeusza Różewicza i zaraz obok jego numer. Niektórzy czytelnicy i początkujący poeci mieli odwagę zadzwonić. Poeta zawsze zostawiał im taką małą furtkę.
(PAP, IAR, polskieradio.pl, gs)