Muzyka klasyczna uwikłana w historię
2013-12-12, 02:12 | aktualizacja 2013-12-12, 18:12
Zgodnie ze słowami Zygmunta Baumana, Europa jest kontynentem przygody i kulturą, która dokonuje ekspansji. Jakie piętno specyfika tego miejsca i jego historii odcisnęła na muzyce?
Posłuchaj
Muzyka klasyczna stanowi o tożsamości europejskiej. Prowadzący "Klub Trójki" Dariusz Bugalski przypomina, że artysta europejski w masowej wyobraźni często walczy o wolność. Jednym z takich archetypów jest Beethoven.
– Beethoven był pierwszym kompozytorem, który uniezależnił się od bezpośrednich mecenasów, od których zależeli Bach czy Mozart. Autonomia artysty to przede wszystkim oznaka wolności, łączona z figurą europejskiego kompozytora – mówi Michał Mendyk, krytyk i producent muzyczny. Jak dodaje, muzyka klasyczna była niezwykle uwikłana w systemy totalitarne XX wieku.
Krytyk tłumaczy, że niebywałe kariery polskich kompozytorów w latach 60. były nie tylko dowodem niezwykłych talentów, ale również były realnie wspierane przez państwo. – Nie ukrywajmy, że współczesna muzyka polska, warszawsko-jesienna była wizytówką nie tylko Polski, ale również całego bloku wschodniego – opowiada Michał Mendyk.
Witold Lutosławski w Polskim Radiu - zobacz serwis specjalny>>>
Czy muzyka europejska ma swoją tożsamość? Gdyby spróbować ją przekuć na obraz, to jak by on wyglądał? – To bardzo specyficzne zjawisko w dziejach kultury światowej. Choć spojrzenie na to od środka, może być bardzo trudne. Wielu muzyków uważa, że wyróżnikiem muzyki europejskiej jest jej tonalność (rodzaj systemu dźwiękowego - przyp.red.) – mówi producent muzyczny. XX wiek zarówno w muzyce poważnej, jak i popularnej jest historią rozkładu owej harmonii.
Czy w związku z tym wciąż istnieje swoistość europejskiej muzyki? – Wydaje mi się, że tożsamość jest tak silna, że nawet jej nie zauważamy. Dochodzi do tego instytucja kompozytora i utworu muzycznego, jako zamkniętej całości – opowiada krytyk.
Krzysztof Penderecki w Polskim Radiu>>>
Wprawdzie na okładkach pism, na których były niegdyś zdjęcia Benjamina Brittena, dziś jest Bono, jednak liczba słuchaczy Stockhausena czy Góreckiego idzie w miliony. W czasie programu słuchaliśmy przykładów muzyki współczesnej, m.in. polskiego pianisty i kompozytora Zygmunta Krauzego. Muzyka klasyczna jest jednym z najważniejszych źródeł europejskiej tożsamości. Przecież hymn zjednoczonej Europy to Beethovenowska "Oda do radości".
Muzyka klasyczna jest otaczana w Europie opieką. Istnieją liczne i rozbudowane formy mecenatu muzycznego: szkolnictwo, festiwale, opery i filharmonie, system zamówień, festiwale, rozgłośnie radiowe, stacje telewizyjne, wytwórnie płytowe, piśmiennictwo muzyczne. I nie chodzi wyłącznie o Bacha czy Chopina.
Jak brzmi w Europie współczesna muzyka klasyczna? Posłuchaj całej audycji!
W studiu trójki gościł Michał Mendyk, krytyk i producente muzyczny. "Europejski Klub Trójki" poprowadził Dariusz Bugalski.
Audycja powstała w ramach projektu Euranet Plus.
sm