Historia polskich komputerów (Trójka do trzeciej)
Od Akat-1 do Mazovii. Jak wyglądał polski przemysł komputerowy?
2022-02-08, 13:02 | aktualizacja 2022-02-08, 15:02
Na początku były... liczydła! To one są dziadkami polskich komputerów, takich jak Akat-1, Odra czy Mazovia, które powstawały na przestrzeni kolejnych powojennych dekad.
– Zanim pojawiły się komputery, były liczydła i sumatory, czyli mechaniczne urządzenia do liczenia, dosyć popularne już w XIX wieku. Były polskie liczydła, ale nasz kraj ładnie zaprezentował się już po wojnie, kiedy jeden z polskich konstruktorów Jacek Karpiński zbudował urządzenie posiadające cechy współczesnego komputera, chociaż wyglądało ono zupełnie inaczej. To Akat-1, który rozwiązywał równania matematyczne – mówi Jerzy Lemański z Narodowego Muzeum Techniki.
Sygnały sterujące
– Akat-1 nie tylko mógł pracować jako przyrząd analityczno-badawczy, ale również pełnić rolę urządzenia, które współcześnie nazwalibyśmy sterownikiem. Potrafił przyjmować sygnały z zewnątrz i reagować na nie w odpowiedni sposób, generując sygnały sterujące, wysyłane do urządzeń wykonawczych – mówi Zasław Adamaszek, kurator wystawy "Historia komputerów – liczy się!" w Narodowym Muzeum Techniki.
Analizator jak szafa
Jerzy Lemański wspomina również analizator równań różniczkowych, który pojawił się jeszcze w czasach, zanim zaistniał Akat-1. – To była ogromna szafa, która nie zmieściłaby się do większości pokojów w dzisiejszych mieszkaniach. Gdy analizator pracował, zużywał bardzo dużo prądu, a jego moc obliczeniowa była znacznie mniejsza niż telefonu komórkowego sprzed 15 lat.
"Komputerowy dyrektor"
Momentem przełomowym, również w kwestiach związanych z terminologią, było pojawienie się Odry, którą można określać mianem komputera. – Odra była powszechnie używana w latach 70. Ma ona rozmiar pianina, stała w różnych zakładach pracy w Polsce w epoce gierkowskiej. Jeśli oglądaliście państwo serial "Czterdziestolatek", to pewnie pamiętacie, że Stefan Karwowski był "komputerowym dyrektorem". Wybrał go komputer i tym komputerem była właśnie Odra – opowiada Jerzy Lemański i opisuje, w jaki sposób pracował ten pozbawiony monitora sprzęt.
Posłuchaj
5:26
Dodaj do playlisty
Rozmówcy Pawła Turskiego opowiadają również o komputerach Mazovia i Meritum, które pojawiły się w latach 80., i tłumaczą, dlaczego komputery, które miały trafić do wszystkich polskich szkół, nie przebiły się szerzej na rynku.
Kolekcja Narodowe Muzeum Techniki w Warszawie - AKAT-1 / Narodowe Muzeum Techniki w Warszawie
***
Tytuł audycji: Trójka do trzeciej
Prowadzi: Mateusz Drozda
Autor materiału reporterskiego: Paweł Turski
Data emisji: 8.02.2022
Godzina emisji: 13.17
mk