Najstarszy ratuszowy zegar mieści się w Tarnowie i wyznacza rytm dnia już od XVI wieku (Do Trójki zaprasza Michał Kirmuć)
Odmierza czas od 500 lat. O najstarszym działającym zegarze w Polsce
2020-09-11, 06:09 | aktualizacja 2020-09-11, 12:09
Jest dwa razy starszy od dzwonu na wawelskiej Wieży Salamonowej, nie lubi być czyszczony zbyt mocno, a jego mechanizm waży tyle, ile waży dorosły mężczyzna. Mowa o najstarszym w Polsce nakręcanym ręcznie zegarze ratuszowym, który znajduje się w nazywanym "perłą renesansu" Tarnowie.
Ratusz powstał po 1494 roku jako dwie murowane z cegły jednokondygnacyjne budowle stojące obok siebie na środku tarnowskiego rynku. Pozostałości pierwszej (która to prawdopodobnie pełniła funkcję siedziby sądu wójtowsko-ławniczego) zachowały się w dzisiejszym trakcie wschodnim, w której obecnie mieszczą się szatnia i biuro. Obszar dzisiejszego traktu zachodniego zajmował właściwy ratusz z przylegającą kwadratową wieżą zegarową, o której po raz pierwszy wspominają kroniki z 1526 roku.
Posłuchaj
4:00
Dodaj do playlisty
– W Muzeum Narodowym w Krakowie jest bardzo podobny mechanizm, ale kilkakrotnie mniejszy. Ten jest wyjątkowo duży. Sporo ludzi go nam zazdrości. Sprawia nam troszkę kłopotów, ale opiekujemy się nim i ratujemy, żeby jak najdłużej służył nam wszystkim – mówi Klaudiusz Stachaczyński, który nakręca zegar od lat.
Jak podkreśla opiekun urządzenia, tarnowski zegar to urządzenie, mimo gabarytów, delikatne i skomplikowane. – Jak każdy mechanizm, ten ma trzy sekcje – sekcję chodu, sekcję bicia kwadransów i sekcję bicia godzin. W związku z tym musi być skomplikowany. Zegar nie lubi świeżego oleju, nie lubi być za mocno pucowany. Gdy jest upalna pogoda, lubi się zacinać. Trzeba wyczuć jego klimaty – zdradza.
Mechanizm typu szkieletowego najstarszego w Polsce działającego, ręcznie nakręcanego zegara ratuszowego w Tarnowie Foto: PAP/Paweł Topolski Przed pandemią zegar mogli oglądać turyści. Dziś niestety nie jest to możliwe. – Zwiedzający mogli popatrzeć na zegar, poczytać informacje w języku polskim i angielskim. Mamy nadzieję, że również i ta część muzeum będzie udostępniona turystom – informuje przewodniczka Muzeum Okręgowego w Tarnowie Kinga Smółka.
***
Tytuł audycji: Do Trójki zaprasza Michał Kirmuć
Autorka materiału reporterskiego: Magdalena Zbylut
Data emisji: 11.09.2020
Godzina emisji: 6.22
kr